Zeytin Hasadı

Zeytin ve zeytinyağında en önemli kayıplar hasat aşamasında yaşanan hatalardan kaynaklanmaktadır. Zeytin hasadı kaliteyi doğrudan etkileyen en önemli faktörlerin başında gelmektedir. Ülkemizde hasat mekanizasyondan uzak insan gücüne dayalı olarak yapılmaktadır. Hasat dönemi kış aylarına denk geldiğinden hem zahmetli hem de işçi bulmada yaşanan güçlükler nedeniyle maliyetleri fazlasıyla etkilemektedir. Zeytin hasadı nda yaşanan sıkıntıları ve üretim aşamasında ortaya çıkan kayıpları ortadan kaldırmak için en ekonomik yöntem mekanizasyona geçmektir.

Mekanizasyona geçilmesi ile aylarca süren hasat dönemi birkaç güne ineceğinden maliyetler düşecek, zor doğa koşulları ortadan kalkacak, hasat esnasında zeytin yıpranmayacağından ve bekletilmeden fabrikalara ulaştırılacağından hem zamandan tasarruf sağlanacak hem de üretimin kalitesi doğrudan doğruya artacaktır.

Ülkemizde birçok firma değişik boyutlarda gerek küçük çaplı üreticiler için gereksel büyük çaplı üreticiler için makineler üretmektedirler. Makineler sayesinde sırıkla hasat sırasında ağacın dallarında meydana yıpranmalar ortadan kalkmakta böylece bir sonraki yılın verimine önemli katkılar sağlamaktadır. Üreticilerin gerek maliyeti düşürmek gerekse var yılı-yok yılı olumsuzluklarını ortadan kaldırmak için hızla makineleşme oluna gitmesi şarttır.

Yağlık zeytin üretiminde masrafların %64.5 ini, sofralık zeytinde ise masrafların %35.4 ünü hasad masrafları oluşturmaktadır. Uludağ üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından yapılan çalışmalar sonucunda zeytinin el ile hasadında ortalama 21,91 kg/adam.h’lik kapasite değeri, makine ile hasadında ise ortalama 147,91 kg/h’ lik kapasite değeri bulunmuştur.

Ayrıca, Makine ile hasatta birim ürün başına maliyet 0,023 $/kg olarak belirlenirken, bunun el ile hasadında 0,15 $/kg gibi yüksek bir değere çıktığı belirlenmiştir.

Verilerde de görüldüğü gibi makine ile hasat maliyet ve kapasite açısından, elle hasat yöntemine göre yaklaşık 6,5 kat daha üstün değerler ortaya koymaktadır. Bu nedenle son yıllarda önemle üzerinde durulan ağaç başına verimin arttırılarak maliyetlerin düşürülmesi, ancak makineli hasat uygulamalarıyla mümkün olacaktır. Ülkemizde ağaç başına verim rakip ülkelere göre oldukça düşüktür. Ülkemizde ağaç başına verimimiz 9-10 kilo iken, İspanya’da 25 kilo, İtalya’da 30 kilo civarındadır. Arada oluşan bu 1/3 farkı kapatmak ancak bilinçli bakım, budama ve hasat ile kapatılabilecektir. (–ki ağaca en fazla zararı sırıkla çırparak vermekteyiz)